30 czerwca 2022 r. oficjalnie zakończyły się negocjacje Umowy Partnerstwa między Komisją Europejską a polskim rządem.Polski rząd wynegocjował największy – spośród wszystkich państw członkowskich UE – budżet na realizację polityki spójności na lata 2021-2027, który będzie można wykorzystać do 2029 r. Łączna kwota, którą w oparciu o Umowę Partnerstwa będziemy mogli przeznaczyć na realizację projektów w całej Polsce, wynosi 76 mld euro. To przekłada się na 348 mld zł.

Na polski budżet Umowy Partnerstwa składa się pięć funduszy unijnych, z których zostaną sfinansowane poszczególne programy krajowe, regionalne i transgraniczne oraz inne mechanizmy wsparcia. Są to :

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) – 47,4 mld euro
• Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) – 12,9 mld euro
• Fundusz Spójności (FS) – 11,3 mld euro
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) – 3,8 mld euro
• Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury (EFMRA) – 0,5 mld euro

Co równie istotne, przyznane Polsce pieniądze będzie trzeba wydać w oparciu o sześć Celów Polityki Spójności:

• bardziej inteligentna Europa – 12,9 mld euro
• bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna Europa – 21,9 mld euro
• lepiej połączona Europa – 15,7 mld euro
• bardziej społeczna Europa – 16,6 mld euro
• Europa bliżej obywateli – 2,4 mld euro
• sprawiedliwa transformacja – 3,7 mld euro.

Umowa Partnerstwa na lata 2021-2027 będzie wdrażana w oparciu o konkretne formy wsparcia dla poszczególnych osób, firm i jednostek samorządu terytorialnego. Zakłada kontynuację realizacji dotychczasowych programów krajowych, szesnastu programów regionalnych, programów współpracy transgranicznej i transnarodowej.

Obecnie na etapie szczegółowych uzgodnień znajduje się osiem nowych programów krajowych:

• Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) – 24 mld euro
• Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) – 8 mld euro
• Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC) – 2 mld euro
• Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) – 2,6 mld euro
• Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) – 4 mld euro
• Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich (PTFE) – 550 mln euro
• Fundusze Europejskie dla Rybactwa (PFER) – 512 mln euro
• Fundusze Europejskie na Pomoc Żywnościową (FEPŻ) – 525 mln euro.

Pieniądze zapisane w Umowie Partnerstwa trafią do podmiotów, które zamierzają realizować swoje projekty także przy wsparciu jednego z szesnastu Programów Regionalnych.

Będzie można również skorzystać z dofinansowania projektów z jednego z trzech Instrumentów Terytorialnych, tj.:

• Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS);
• Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT);
• Inny Instrument Terytorialny (IIT).

Ich celem jest wzmocnieniu współpracy i partnerstw samorządów, które realizują wspólne działania rozwojowe na podstawie strategii terytorialnych. Wpisują się one w cele określone na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim.